Cơ chế đối kháng của nấm Chaetomium
Cùng với nấm Trichoderma, Chaetomium được biết đến là một loại nấm đối kháng cực mạnh, chúng có thể di chuyển, chủ động tiết ra kháng sinh ức chế và tiêu diệt nhanh các loài nấm hại sống xung quanh nó
– Nếu như Trichoderma được sử dụng rộng rãi trong công tác phòng trừ bệnh hại liên quan đến vùng rễ hay ủ phân, thì Chaetomium lại được sử dụng để trị bệnh, các loại bệnh do cây trồng bị nhiễm nấm hại. Chúng rất mạnh trong việc tiêu diệt các chủng nấm nguy hiểm như Phytophthora, Fusarium, Pythium,… những loại nấm thường xuyên gây hại cây trồng.
– Chaetomium có khả năng tiết ra 4 loại kháng sinh quý hiếm. Các chất này có khả năng ức chế, phá vỡ tế bào, xâm nhiễm, tiêu diệt các lòi nấm hại một cách khá dễ dàng.
– Chaetomium sản sinh ra chất Chaetoglobusin C có khả năng ức chế sinh trưởng của một số nấm gây bệnh cây như Colletotrichum gloeosporioides, Col. dematium, Fusarium oxysporum, Phytophthora palmivora, P. parasitica, P. cactorum, Pyricularia oryzae, Rhizoctonia solani and Sclerotium rolfsii (Soytong et al., 2001).
+ Chất Chaetoviridins A và B: có khả năng ức chế sinh trưởng một số nấm như Pyricularia oryzae, Pythium ultimum (Park et al., 2005)
+ Chất Rotiorinols: do nấm C. cupreum tạo ra có khả năng ức chế sinh trưởng của nhiều tác nhân gây bệnh gồm cả nấm và vi khuẩn (Kanokmedhakul et al., 2006)
- Hình 1: Một số chất kháng sinh của nâm Chaetomium có hoạt tính ức chế nấm gây bệnh (Kaewchai et al., 2009)
– Chaetomium là nhóm nấm có hệ enzyme ngoại bào phong phú. Chúng có khả năng tạo các enzyme cellulases, chitinases và b-1,3-glucanases. Các enzyme này giúp Chaetomium có thể phân hủy vách tế bào nấm thật (fungi) được cấu tạo bởi chitin (là các chuỗi N-acetyl-D-glucosamine không phân nhánh) và β-1,3-glucan hay vách tế bào của nấm trứng (Phytophthora, Pythium), được cấu tạo bởi cellulose và glucan (Cao et al., 2009; Gao et al., 2005a; Gao et al., 2005b; Kaewchai et al., 2009; Sun et al., 2006; Ya-fen & Jin-jie, 2005).
– Người ta nhận thấy rằng, thực tế khi xử lý chế phẩm sinh học được sản xuất từ các chủng nấm Chaetomium, cây sinh trưởng phát triển mạnh và cho năng suất, chất lượng cao hơn, cả trong điều kiện nhà kính và ngoài đồng ruộng. Chaetomium được biết có khả nảng sản sinh một lượng cơ chất ergosterol khá lớn. Chính ergosterol là một nhóm hợp chất chuyển hóa có nguồn gốc từ nấm có khả năng cải tạo đất làm cho đất thêm màu mỡ, tăng độ phì nhiêu của đất, cải thiện cấu trúc đất, kích thích sự phát triển của cây (Eash et al., 1994). Hàm lượng ergosterol là một chỉ thị sinh học quan trọng về chất lượng đất (Martinez-Salgado et al., 2010)
– Một cơ chế nữa cũng phải kể đến là hợp chất Chaetoglobosin C do Chaetomium globosum sản sinh ra có khả năng kích thích cây hình thành tính kháng tạo được (IR, Iduced Resistance) của cây. Các thí nghiệm đã cho thấy Chaetomium cảm ứng hình thành các lớp oxy hoạt hóa (ROS, reactive oxygen classes) – là các phân tử dẫn truyền tín hiệu để cảm ứng tại thành tính kháng tập nhiễm trên cây cà rốt, khoai tây, khoai lang, thuốc lá (Kanokmedhakul et al., 2002; Soytong et al., 2001).
